سکوت ادامه‌دار نظام سلامت کشور درباره کمبود دارو

به گزارش راهبرد معاصر، کرونا که آمد، شرایط کشور متفاوت شد و شیوع یکباره آن باعث شد تا مسؤولان وزارت بهداشت تلاش خود را برای اطلاع‌رسانی شفاف بکار گیرند. پاسخ‌گویی مسؤولان وزارت بهداشت به پرسش‌های خبرنگاران در اوایل بحران برای مدیریت فضای پر ابهام مجازی از اقدامات خوب این وزارتخانه به شمار می‌رفت و البته خبرنگاران نیز به عنوان بازوهای رسانه‌ای نظام سلامت در عرصه مقابله با بیماری کرونا خوش درخشیدند تا با استفاده از تمام توان خود اضطراب اجتماعی را کاهش داده و نحوه مقابله با بیماری را آموزش دهند.

در شرایطی که وزارت بهداشت از سوی برخی شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان مورد هجمه قرار گرفته بود، این خبرنگاران بودند که تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا از دستاوردهای مهم نظام بهداشت و درمان در این بحران عظیم صیانت کنند.

این خبرنگاران بودند که در زمانی که حتی کارشناسان وزارت بهداشت هم اطلاع دقیقی از نحوه کشندگی آن نداشتند به میدان اطلاع رسانی آمدند و با حضور در بیمارستان ها، اورژانس، غسالخانه ها و ... همه تلاش خود را به کار گرفتند تا از نگرانی مردم بکاهند و اوضاع را آرام کنند و در وضعیتی که حتی با در دسترس نبودن مسوولان هم مواجه می شدند تلاش کردند تا میدان اطلاع رسانی را خالی نکنند.

تغییر به امید بهبود!
حالا بیش از دو سال از شیوع بیماری در کشور می گذرد، با تلاش همه مسوولان و همکاری مردم وضعیت شیوع بیماری روند کاهش گرفته و خوشبختانه روزهای گذشته آمار مرگ و میر بیماری تک رقمی شده است. هرچند این موضوع یکی از خبرهای خوب این روزها است اما نباید روند کاهشی بیماری را به معنای پایان آن دانست.

در آغاز نشستن بهرام عین اللهی بر کرسی وزارت بهداشت، محمد هاشمی به عنوان سرپرست روابط عمومی این وزارتخانه کلیدی کشور منصوب شد. هاشمی با توجه به سوابق اجرایی خود تلاش کرد تا پاسخگوی اصحاب رسانه باشد و حتی نسبت به برگزاری یک نشست خبری با حضور وزیر بهداشت اقدام کرد، اما برخی از کارشناسان معتقد بودند وی تسلط کافی بر مسائل پیچیده بهداشتی و درمانی ندارد و باید یک فرد متخصص به عنوان سخنگوی وزارت بهداشت انتخاب می‌شد. همین انتقادها باعث شد تا وزیر بهداشت دست به تغییر مسوول روابط عمومی وزارتخانه بزند و پدرام پاک آیین را به عنوان مسوول روابط عمومی وسخنگوی وزارت بهداشت منصوب کند.

سخنگویی فاقد تجربه در نظام سلامت
این مدیر فرهنگی و رسانه ای سابقه مدیرکلی نظارت و ارزیابی معاونت پارلمانی رییس جمهور، مدیر کلی فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، مدیرکلی ارتباطات و اطلاع رسانی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیرکلی مطبوعات و خبرگزاری های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کارنامه خود دارد اما تخصصی بودن مسائل بهداشتی و درمانی و گستردگی معاونت‌های وزارتخانه در حوزه آموزش، توسعه و درمان باعث شده تا جای خالی یک سخنگوی مسلط به این ساختار احساس شود.

با گذشت بیش از ۲۰۰ روز از اولین نشست خبری عین اللهی به عنوان وزیر بهداشت، خبرنگاران منتظر بودند در مراسم افطاری که با حضور وی برگزار شد اقای دکتر پاسخگوی خبرنگاران باشد اما متاسفانه در این برنامه هم آقای وزیر به ایراد یک سخنرانی کوتاه بسنده کرد و بدون توجه به سوالات خبرنگارانی که ماه‌ها منتظر حضور وی در جمعشان بودند جلسه را ترک کرد. سرانجام وزیر بهداشت در جلسه روز خبرنگار پاسخگوی سوالات تعدادی از خبرنگاران شد که در آن جلسه هم تعداد زیادی از خبرنگاران نتوانستند سوالاتشان را مطرح کنند.

وعده‌هایی که محقق نشد
پاک آیین پس از تصدی پست سخنگویی وزارت بهداشت تلاش کرد با برگزاری یک نشست خصوصی با اصحاب رسانه‌ ارتباط خود را با آن‌ها تقویت کند و در آن نشست قول ارتباط مستمر و بیشتر با رسانه‌ها و برگزاری نشست‌های خبری مستمر نیز داده شد اما نه تنها وی به دلیل بی‌اطلاعی از حوزه بهداشت و درمان توانایی پاسخگویی به سوالات خبرنگاران را نداشته است بلکه به دلیل تغییر اغلب مدیران وزارت بهداشت ارتباط رسانه‌ها با این افراد با چالش جدی مواجه شده است به طوری که برخی از مدیران ارشد وزارت بهداشت اعلام می‌کنند از سوی روابط عمومی وزارت بهداشت از پاسخگویی به خبرنگاران منع شده‌ایم! همچنین وزیر بهداشت و سخنگوی وی در روز خبرنگار نیز وعده برگزاری جشنواره جایزه ملی ارتباطات سلامت را دادند که با گذشت چند ماه از وعده هیچ خبری از آن نیست.

در ابتدای سال جاری و با کاهش شیوع بیماری کرونا اخبار ضد و نقیض از شیوع بیماری آبله میمون در برخی کشورها در اخبار منتشر شد. در فضای مجازی موجی از استرس و نگرانی را در جامعه ایجاد کرد که همین موضوع باعث شده بود سوالات و ابهاماتی درخصوص این بیماری در اذهان عمومی جامعه ایجاد شود، به نظر می رسید در این شرایط مسوولان و کارشناسان وزارت بهداشت با برگزاری نشست های خبری و اطلاع رسانی مناسب آرامش را به جامعه بازگردانند که متاسفانه روابط عمومی وزارت بهداشت در این حوزه نیز عملکرد مناسبی از خود نشان نداد.

نگرانی از شیوع وبا
اظهارات ضد و نقیض از شیوع بیماری وبا نیز یکی از موضوعات مهمی بود که طی ماه‌های اخیر با سکوت سخنگوی وزارت بهداشت مواجه شد و تنها یکی از مسوولان وزارت بهداشت آمار ابتلا و شیوع را اعلام کردند و باز هم خبرنگاران و پزشکان در فضای مجازی و رسانه‌ها تلاش کردند در این خصوص اطلاع رسانی داشته باشند و سخنگوی وزارت بهداشت تلاش کرد با سکوت از کنار این موضوع بگذرد.

یکی از حوادث اخیر در کشور که دستمایه ضدانقلاب برای ایجاد اغتشاش و ناآرامی در کشور بود موضوع فوت خانم مهسا امینی بود که به دلیل بیماری در گذشت، در آن زمان با وجود هجمه و دروغ‌پردازی رسانه‌های ضد انقلاب درباره فوت وی هیچ واکنشی از معاونان وزارت بهداشت، شخص وزیر بهداشت و سخنگوی این وزارتخانه بروز نکرد. انتشار اخبار سی تی اسکن مهسا امینی از یکسو در رسانه‌های معاند و از سوی دیگر ادعای هک سیستم‌های بیمارستانی از جمله مواردی بود که مطابق معمول با سکوت مسوولان وزارت بهداشت مواجه شد و هیچ یک از آن‌ها هیچگونه توضیحی در این‌باره ندادند و حتی هیچ یک از مسوولان وزارت بهداشت درباره پرونده پزشکی و سابقه بیماری مرحومه توضیحی ارایه نداد، موضوعی که باعث شد ضد انقلاب با استفاده از این سوژه روز به روز بر آتش اغتشاشات بدمند. در این جریان نیز خبرنگاران تلاش کردند تا با ارتباط با پزشکان معالج وی وضعیت بیماری مرحومه را بررسی و اطلاع رسانی کنند.

عدم حضور وزیر بهداشت در رسانه‌ها
یکی از نکات قابل توجه در زمینه ارتباط مسوولان وزارت بهداشت با رسانه‌ها عدم حضور آن‌ها در دفاتر رسانه‌ها بود، درحالی که در هفته دولت سایر وزرا تلاش کردند با حضور در خبرگزاری‌ها و رسانه ملی اقدامات خود را تشریح کنند وزیر بهداشت تنها با حضور در یکی از شبکه‌های تلویزیونی از حضور در خبرگزاری‌ها و بازدید از روزنامه‌ها خودداری کرد.

شیوع آنفلوآنزا و سردرگمی مردم
با فروکش کردن بیماری کرونا دوباره موجی از بیماران با علائم بیماری‌های تنفسی و سرماخوردگی راهی بیمارستان‌ها شدند به گونه‌ای که برخی از بیمارستان‌های کودکان دیگر ظرفیت پذیرش بیماران را ندارد اما وزارت بهداشت تا کنون هیچ نشست خبری و اطلاع رسانی رسمی در این زمینه نداشته است و همانند روال گذشته تلاش کرده است با سکوت از کنار شیوع این بیماری و همزمانی آن با بیماری کرونا عبور کند؛ بی تدبیری در آموزش و اطلاع رسانی که با باز شدن مدارس و حضوری شدن کلاس‌ها و کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی مدارس را به منبع شیوع بیماری تبدیل کرد.

سرم کمیاب شد، خبری از سخنگو نشد!
با افزایش شیوع بیماری آنفلوآنزا، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس با انتقاد از نبود عزم و اراده جدی برای رفع مشکل کمبود دارو تأکید کرد در حال حاضر کودکان و افراد مسن در معرض آنفلوآنزا و سرماخوردگی قرار دارند و این بیماری‌ها در حال افزایش است اما با کمبود سرم به ویژه برای کودکان در ۳۰ استان کشور روبرو هستیم. نماینده مردم زاهدان در مجلس یازدهم با انتقاد از تداوم کمبود سرم در کشور، قوانین بانکی و گمرکی، شرکت‌های بیمه‌ای، کمبود مواد اولیه، طلب شرکت‌های تولید دارو افزایش هزینه حمل و نقل و تعرفه های بازرگانی را از جمله دلایل مؤثر کمبودهای دارویی و سرم برشمرد. پس از این اتفاق و سردرگمی مردم نیز سخنگوی وزارت بهداشت هیچ توضیحی دقیقی در اینباره نداد و صرفا با تکذیب سرم به کشور عراق تلاش کرد باز هم وضعیت ناخوشایند نبود سرم در داروخانه‌ها را نادیده بگیرد.

دارو هم کمیاب شد
مسئله دارو در کشور در یک ماه گذشته جدی و جدی تر شده است. این مسئله در شرایطی رخ داده که بیماری آنفلوآنزا در کشور شیوع پیدا کرده و سلامت بیماران را تحت الشعاع قرار داده است. بی برنامگی وزارت بهداشت برای پیگیری وضعیت تولید دارو با توجه به نزدیک شدن به فصل سرما و عدم نظارت بر وضعیت تولید داروها باعث شد تا بیماران برای خرید آنتی‌بیوتیک ساده چندین ساعت در داروخانه‌های مختلف سرگردان شوند و این وضعیت در حدی بغرنج شد که رئیس جمهور، در عرض یک هفته دو بار به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار رسیدگی به بحران کمبود دارو در کشور و برخورد با عاملان آن را کرده است. در این خصوص نیز مسوولان سازمان غذا و دارو و سخنگوی وزارت بهداشت هیچ توضیح شفافی به خبرنگاران ندادند و پاک آیین تنها با اعلام خبر واردات ۵۰ تن دارو از کنار این بحران عبور کند و آن را نادیده بگیرد!

به نظر می‌رسد سیاست جدید وزارت بهداشت در مواجهه با اصحاب رسانه و پیگیری مشکلات مردم، سکوت و عدم پاسخگویی شفاف و روشن باشد، مسئله‌ای که بارها از سوی خبرنگاران رسانه‌های مختلف بیان شده اما نه تنها هیچ تغییری در رویه سیستم اطلاع رسانی وزارت بهداشت رخ نداده، بلکه وی تنها با سکوت و عدم مدیریت صحیح در زمان بحران تلاش کرده است مسائل مهم مرتبط با سلامت مردم را نادیده بگیرد.

کلام آخر اینکه؛ روابط عمومی وزارت بهداشت نباید فراموش کند سازمانی در پاسخگویی موفق خواهد بود که ملتزم به لوازم و پیامدهای آن باشد. تردیدی نیست که پاسخگویی اگر به گونه‌‏ای صحیح در جامعه به اجرا در آید، مایه تحکیم رابطه ملت و دولت، همبستگی ملی، رشد سواد سلامت و ارتقای فرهنگ جامعه خواهد بود و نادیده گرفتن و بی‌توجهی به پرسش‌های خبرنگاران نه تنها مشکلات این وزارتخانه را برطرف نخواهد کرد بلکه با ادامه این روند و عدم اطلاع‌رسانی کافی و آگاه ساختن مردم شاهد سردرگمی بیشتر آنها در مواقع بحران خواهیم بود.

مقام معظم رهبری در شهریور ماه امسال در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت تاکید داشتند که «دستاوردها و نتایج تلاش‌های دولت باید برای مردم نشان داده شود به مردم این احساس را داد که دولت وسط میدان است، مشغول کار است، دارد تلاش می‌کند و برای آنها خدمت می‌کند» در همین راستا به وزیر بهداشت توصیه می‌شود در صورتی که سخنگوی این وزارت بهداشت ارتباط با خبرنگاران را ندارد خود با حضور فعالتر در عرصه رسانه‌های تصویری و مکتوب راسا این خلا را پر کند یا به سبک وزارت بهداشت دولت یازدهم یکی از معاونین را به عنوان سخنگو معرفی کند تا نشستهای خبری به فواصل کوتاه برگزار شود./ فارس